SETSUBUN – LỄ HỘI NÉM ĐẬU VÀ TOP NHỮNG SỰ THẬT THÚ VỊ ÍT NGƯỜI BIẾT ĐẾN

Nguồn Gốc Của Lễ Hội Setsubun

Setsubun（節分）せつぶん  Hán Tự nghĩa là Tiết Phân, dùng để chỉ sự phân chia các mùa trong năm. Trong dịp xuân sang – dịp quan trọng của người Nhật, kể từ thời kì Edo, người Nhật sử dụng từ này để nói về ngày trước khi bắt đầu mùa Xuân ở Nhật Bản. 

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa Nhật Bản, Setsubun có nguồn gốc từ một tôn giáo của dân tộc Tujia (Thổ Gia) đến từ Trung Quốc vào thế kỉ thứ 8. Đến thế kỷ thứ 13, người Nhật cũng thực hành phong tục này bằng cách đốt củi khô, đầu cá mòi và đánh trống ầm ĩ để xua đuổi ma quỷ. Và cho đến thế kỷ 14 thời kỳ Muromachi, phong tục Mamemaki 豆まき（まめまき) trở nên phổ biến cho đến ngày nay.

Đậu nành rang và mặt nạ qủy được sử dụng trong lễ hội

Ý Nghĩa Của Những Hạt Đậu Bị Ném Đi

Mamemaki là những hạt đậu nành được rang với tên gọi Fuku Mame (福豆) ふくまめ (đậu phúc). Người ta tin rằng những hạt đậu này có thể thanh tẩy và ngăn các linh hồn xấu xa đến quấy phá ngôi nhà. Hơn thế nữa, những hạt đậu nành rang này còn tượng trưng cho hạnh phúc và may mắn. 

Ai Thường Ném Những Hạt Đậu Này? 

Tất cả mọi người có mong muốn xua đuổi cái xấu và mong muốn may mắn đến thì đều có thể tham gia ném đậu. 

Những hạt đậu này sẽ được ném vào một người trong gia đình đeo mặt nạ quỷ Oni. Người đeo mặt nạ là người nam có năm sinh trùng với năm mới theo 12 con giáp hoặc là gia chủ nam của gia đình đó. Người được chọn mang mặt nạ sẽ cố giả vờ trèo vào nhà và mọi người trong nhà sẽ ra sức ném đậu. 

Trong khi ném đậu, mọi người sẽ cùng nhau nói ““Ma quỷ biến đi! May mắn tới!” (鬼は 外! 福は内! Oni wa soto! Fuku wa uchi!) 

Và đóng mạnh cửa!

Sau đó, để hoàn tất nghi lễ cũng như giữ được may mắn, người ta thường ăn đậu nành rang. Người Nhật quan niệm rằng trong ngày Setsubun nếu ăn số hạt đậu nành rang tương ứng với số tuổi cộng thêm một sẽ có một năm không phải lo lắng về sức khỏe và luôn luôn được may mắn.

Nếu có dịp đến Nhật Bản vào tháng 2 trùng vào dịp Setsubun và có cơ hội đến thăm một gia đình nào đó tại Nhật Bản, các bạn hãy cùng trải nghiệm văn hóa thú vị này nhé. Nếu không, các bạn cũng có thể ghé các đền chùa để tham gia nghi lễ này cùng nhiều người dân Nhật Bản.

Những Sự Thật Thú Vị Của Setsubun

1. Setsubun được người Nhật tin rằng đó là một cơ hội để thu hút và giữ may mắn trong năm.
2. Chỉ có đậu nành rang được sử dụng trong nghi thức này. 
3. Những cuộn sushi dài và không được cắt: Khác với thường lệ, vào ngày này, người ta thường để nguyên cuộn sushi rồi thưởng thức chúng. Những cuộn sushi này được gọi là Ehōmaki (恵 方 巻), Maki Sushi lớn hơn, ngọt hơn Maki bình thường. Ehōmaki biểu tượng cho sức khỏe và sự bền vững lâu dài cho các mối quan hệ.

Setsubun nghĩa đen là “phân theo mùa”, nhưng ở Nhật Bản thường dùng thuật ngữ này dùng để chỉ ngày trước khi bắt đầu mùa xuân.

Về Ehōmaki 恵方巻

Có thể bạn chưa biết, Ehōmaki (恵 方 巻) ban đầu chỉ là phong tục của vùng Kansai. Mãi cho đến sau này nó chỉ mới được biết đến trên khắp Nhật Bản.

Người Kansai nói riêng và người Nhật Bản nói chung cho rằng vừa ăn Ehōmaki (恵 方 巻) vừa quay mặt về hướng may mắn (hạnh phúc) của năm, trong khi ăn không được nói chuyện thì cả năm sẽ được may mắn và hạnh phúc.

Hướng may mắn để ăn Ehōmaki (恵 方 巻) thay đổi mỗi năm. Năm 2023 sẽ là hướng “Nam – Đông Nam”.

Ehōmaki trong ngày lễ Setsubun

Những Đền, Chùa Tổ Chức Setsubun Năm 2023

1.Chùa Chusonji  (中尊寺)

Địa chỉ: 92 Hiraizumi, thị trấn Hiraizumi, quận Nishiiwai, tỉnh Iwate

Chùa Chusonji được xây dựng vào năm 1124 bởi Kiyohira, người sáng lập ngôi chùa với mong muốn thế giới hòa bình. Điểm nổi bật là Hội trường Konjiki-do lộng lẫy, được dát vàng lá.

Vào ngày Setsubun, lễ rải đậu được tổ chức bởi Toshi-men và Toshi-nữ để chuẩn bị cho Sumo Sekitori (các đô vật thi đấu ở hai hạng đầu cấp bậc cao nhất trong Sumo được gọi chung là Sekitori).

2. Đền Mitsumine (三峯神社)

Địa chỉ: 298-1 Mitsumine, Chichibu, Saitama 

Đền thờ hai vị thần Izanagi và Izanami – những vị thần đã tạo ra quốc đảo Nhật Bản. Đền được xây dựng vào thời kỳ Yayoi 300 trước Công nguyên – 300 sau Công Nguyên bởi Hoàng Tử Yamato Takeru.

Vào ngày Setsubun, sau nghi lễ ném hạt đậu,sẽ tổ chức nghi thức tôn vinh các vị thần được gọi là ‘Nghi thức Thần Đạo tối cao” (ごもっとも神事)  và khi đó mọi người sẽ cùng hô to “Gomottomosama” (ごもっともさま).

3. Chùa Naritasan Shinshoji (成田山新勝寺)

Địa chỉ: 286-0023 Chiba, Narita

Ngôi chùa đứng đầu giáo phái Chizan của Phật giáo Shingon, được thành lập vào năm 940 bởi Kancho Daisoujou, cháu trai của Hoàng đế Uda.

Vào ngày Setsubun, các đô vật sumo vĩ đại và những người biểu diễn trong bộ phim truyền hình Taiga tham gia vào một sự kiện ném đậu hoành tráng.

4.Chùa Sensoji ( 浅草寺)

Địa chỉ: 2-3-4 Asakusa, Taito Ku, Tokyo

Chùa được xây dựng vào năm 628, là ngôi chùa cổ nhất của Tokyo. Chùa được nhiều người tôn thờ là “Asakusa Kannon” với những chiếc lồng lớn treo trên Kaminarimon. 

Vào ngày Setsubun, những người kể chuyện Rakugo và các ca sĩ Enka sẽ trình diễn điệu nhảy “Bảy vị thần may mắn” và ném đậu.

Ngoài những ngôi đền, chùa nổi tiếng trên còn có rất nhiều nơi trên khắp Nhật Bản tổ chức Setsubun.

Văn hóa mỗi quốc gia luôn chứa đựng rất nhiều điều thú vị, nếu có dịp hãy thử trải nghiệm, hòa theo và đắm chìm một cách tôn trọng nhất trong dòng chảy văn hóa của quốc gia đó nhé!

                                                                                              (Thông tin về bài viết được tổng hợp từ nhiều nguồn)